لببر یکی از جنبههای مهم طراحی محصولات چاپی است که بهمنظور دستیابی به بهترین خروجی چاپی باید همواره مورد ملاحظه قرار گیرد. در واقع، طراحان گرافیکی که سفارش طراحی محصولات چاپی را بر عهده میگیرند، دقت به تنظیمات لببر بخشی اساسی از کارشان را تشکیل میدهد. اما لببر چیست؟ در چاپ به معنی این است که قبل از برش، تصویر گرافیکیتان فراتر از لبهی کاغذ چاپ شود و هیچ فضای سفیدی در حاشیههای کاغذ باقی نگذارد. در واقع، لببر فضایی است که باید برش خورده شود و به این خاطر استفاده میشود تا اطمینان حاصل شود که هیچجای لبههای کاغذ چاپ نشده باقی نمیمانند. استاندارد میزان لببر در کشورها و شرکتهای مختلف تفاوت دارد، بهطوری که لببر استاندارد در آمریکا معادل 2،5 میلیمتر و در اروپا بین 2 تا 5 میلیمتر تا جایی که باید برش خورده شود، محاسبه میشود.
تمام محصولات چاپی که در اطراف خود میبینید، روی کاغذهای بزرگتر از سایزی که میبینید، چاپ شدهاند. بهعنوان مثال، در چاپ کتاب این کاغذهای بزرگتر سپس تا زده میشوند تا به اندازه صحیح خود برسند. بعد این کاغذها را روی هم به ترتیب میگذارند و با صحافی مانند صحافی دوخت مفتولی جلد میشوند. نهایتا همهی قسمتهای اضافی صفحات برش زده میشوند تا کتابتان در اندازهی مساوی، مرتب و منظم به دستتان برسد. همهی این فرایندها پتانسیل این را دارند که به روشهای مختلف و بهمنظور اهداف متفاوتی انجام شوند. اما این مسائل چه ارتباطی با ایجاد لببر دارد؟ در ماشینآلات چاپ رول، رولهای بزرگ کاغذ با سرعت صدها متر در دقیقه به ماشین وارد میشود. با چنین سرعتی، کاغذ میتواند بهآرامی حرکت کند که یعنی محتوای بعضی از صفحات خیلی نزدیک به هم یا خیلی دور از حاشیهی فایل اصلیتان قرار دارند.
در مرحله برش یا تیغزنی، اگر صفحهبندی اصلیتان حاشیهی صحیح نداشته باشد و لببر کمتر از حد استاندارد باشد، امکان دارد که تصویر گرافیکی پسزمینهتان به لبهی برش نرسد و موجب شود که صفحاتتان با حاشیهی سفید ناخواستهای همراه شود. بهمنظور اطمینان از عدم بروز چنین امری، هر طرح محصولی که باید لببر داشته باشد باید عملا طوری طراحی شود که بیشتر از لبهی برش صفحهی سند چاپیتان کشیده شود. حداقل لببر باید 0،125 اینچ یا 2،5 میلیمتر باشد ولی میزان ترجیحی 6 میلیمتر است. در زیر شما میتوانید تصویری از دو برنامهی InDesign و Quark ببینید که پنجرهی نشانهگذاری لببر را نشان میدهند و شما میتوانید از آنجا میزان لببر خود را انتخاب کنید. همچنین با یک نیمنگاه هم میتوانید ببینید که لببر هر صفحه از صفحهبندیتان بهاندازهی کافی بیرون کشیده شده است یا خیر.
برگردیم به پسزمینه گرافیکی عالیتان! اگر میخواهید لببر بگذارید و مقدار آن را حداقل 3 میلیمتر در نظر گرفتهاید، فایل Photoshop تان باید 11،125 8،625X باشد. حالا برای دستیابی به لببر درست وقتی تصویر خود را کشیدید و در وسط سند رها کردید، تصویر کاملا صفحه را میپوشاند و حتی از هر طرف 3 میلیمتر بیشتر ادامه پیدا میکند تا خطوط لببر قرمز میرسد. با این کار حتی تفاوتهای مربوط به ماشینآلات چاپی هم باعث نمیشود که حاشیهی سفید کاغذ در ورق چاپی پیدا شود و تصویر لببر شما مطمئنا تمام صفحه را کاملا میپوشاند.